Мемлекеттік қызметкерлер заңды қаншалықты жиі бұзады?

Ресми мәліметтер бойынша, 7 жылда депутаттар 9, судьялар 23 құқық бұзушылық жасаған.

Полицейлердің теріс қылықтары туралы ақпараттың сенімділігі күмәнділеу. Статистика тіркелген істерді ғана көрсетеді, ал тіркелетін істердің пайыздық үлесі өте аз. Құқық қорғау қызметкерлерінің заң бұзушылықтарын тіркеу және тергеу өте қиын.

Ranking.kz сарапшыларының мәліметінше, Қазақстанның 2021 жылғы адам құқықтары туралы есебінде құзіретін асыра пайдаланған шенеуніктерді, әсіресе атышулы сыбайлас жемқорлық істерде, мемлекет қылмыстық қудалауды таңдап қана жүзеге асырғаны айтылады. Алайда сыбайлас жемқорлық кең етек жайған күйі қала берді, ал лауазымды қызметте және құқық қорғау құрылымдарында байланысы бар адамдар жазасыз қала берді.

Қазақстан Бас прокуратурасының мәліметінше, 2015–2021 жылдар аралығында шенеуніктер арасында заңнаманы көбіне Ішкі істер министрлігі (соның ішінде қылмыстық-атқару жүйесі мен төтенше жағдайлар органдары) қызметкерлері бұзған. Олардың үстінен жылына орта есеппен 516 қылмыстық іс қозғалған, яғни аптасына ведомствоның 10 шақты қызметкері, негізінен полиция қызметкерлері заң бұзған.

2015–2021 жылдар аралығында Ішкі істер министрлігі қызметкерлерінің жиі жасаған құқық бұзушылықтары пара алу (26%), алаяқтық (16%) және билікті немесе өкілеттіктерді асыра пайдалану (8%) болды.

Мемлекеттік қызметшілер арасындағы сыбайлас жемқорлық әрекеттерінің көптігі де алаңдатады. 2021 жылы Ішкі істер министрлігі қызметкерлері жасаған құқық бұзушылықтардың 45%-ы сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар (және мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделеріне қарсы басқа да қылмыстық құқық бұзушылықтар) болды.

2015–2021 жылдардағы депутаттарға қатысты небәрі 9 құқық бұзушылық тіркелді. Бір қызығы, 2018 жылы бір парламентарийге «қылмыстық топ құрды және оны басқарды, бұл оған қатысуға тең» деген айып тағылды. Сол жылы осындай екі мақала шықты. Ол депутаттың қасында сыбайлас әкім де болған. Екеуінің де есімі белгісіз.

Тізімнің соңында қызметтік құқық бұзушылықтарды тексеретін Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметтің өзі. Оның қызметкерлері, ресми деректерге сәйкес, ең аз құқық бұзушылық жасаған, соңғы бес жылда бар болғаны бес іс (2015-2016 жылдардың деректері жоқ), оның ішінде екі бөтеннің сеніп тапсырылған мүлкін иемдену немесе жымқыру және бір жол қозғалысы ережесін бұзу немесе көлік құралдарын басқаратын тұлғалардың көлік құралдарын пайдалануы.

Фото ашық деректерден

• 48
• 46